Зошто Илон Маск сака X да изгледа како кинеската апликација за сѐ и сешто?

Тоа беше уште еден чекор во неговата имитација на кинеската мега апликација WeChat. Маск долго време нагласува дека сака да ја трансформира својата компанија за социјални медиуми, која ја купи минатата година за 44 милијарди долари, во многу поголема платформа.

Тој претходно го пофали WeChat – таканаречената „апликација за сè“ што комбинира разговор, социјални контакти, плаќања и социјални медиуми – и рече дека создавањето нешто „дури и блиску до тоа со Twitter ќе биде огромен успех“, според Би-Би-Си.

Во соопштението на X, Маск рече дека во наредните месеци ќе „додаде комуникација од крај до крај и способност за управување со целиот финансиски свет“. Тој се надева дека растот на X ќе доведе до скок на приходите, бидејќи неговата компанија изгуби речиси половина од приходите од реклами откако Маск го купи и се бори со големи долгови.

Лансиран од технолошкиот гигант Tencent во 2011 година, WeChat сега го користат речиси сите 1,4 милијарди жители на Кина. Не е претерување да се нарече супер апликација. Нејзините услуги вклучуваат пораки, гласовни и видео повици, социјални медиуми, испорака на храна, мобилни плаќања, игри, вести, па дури и лични контакти.

Тоа е како WhatsApp, Facebook, Apple Pay, Uber, Amazon, Tinder и повеќе- сите во едно. Тој е толку вткаен во ткивото на кинеското општество што е речиси невозможно да се живее без него. Интерфејсите за неговите различни делови се различни.

Започна како платформа за пораки како WhatsApp или iMessage, а нејзините две најкористени функции се „Chats“ и „Moments“, што е слично на Facebook.

Неговата често користена функција „Паричник“ може да се поврзе со дебитни и кредитни картички – повеќето продавници и онлајн трговци на мало во Кина прифаќаат плаќања на WeChat, а корисниците ги скенираат QR-кодовите за да платат. Луѓето исто така можат да плаќаат сметки за домаќинствата, да инвестираат, па дури и да земаат заеми на WeChat.

Владините и јавните служби се исто така на WeChat, а корисниците можат да ги проверуваат информациите за социјалното осигурување, да плаќаат билети за брзо возење и да резервираат термини во болница. За време на пандемијата, ова стана суштинско: додека целата земја беше под строга блокада, беше невозможно да се движите без „здравствен код“ генериран во апликацијата.

Но, има неколку негативни страни за да имате толку многу функции во една апликација. Од практична гледна точка, WeChat зафаќа многу меморија на телефонот – обично десетици гигабајти податоци.

Посериозно, огромниот досег на WeChat до секој агол на кинескиот живот предизвика загриженост за цензурата на владата, надзорот и другите прашања за приватноста. Кина го блокира пристапот до многу странски веб-страници, од новински куќи како Би-Би-Си до платформи за социјални медиуми како Facebook и, иронично, X на Илон Маск.

Ова ниво на владина контрола врз интернетот исто така го прави исклучително опасно луѓето да зборуваат против владата на WeChat. Не е невообичаено противниците на режимот да ги суспендираат сметките со денови или недели поради нешто што го кажале.

Дури и луѓето кои споделуваат навидум неконтроверзни информации се нашле на погрешната страна на владините цензури и им биле затворени сметките и групите за разговор.

Кич Лиао, помошник директор на Глобалниот центар за Кина на Атлантскиот совет, вели дека супер апликациите како WeChat се во согласност со целите на Пекинг да ги организира и следи сите аспекти на животот со цел да ја одржи контролата врз земјата: „Првенствено за да се спречи „политички ризик“ – сè што би можело да се претвори во опозиција и можен ризик за владеењето на кинеската комунистичка партија“.

Големиот успех на WeChat во Кина се должи на два главни фактори, изјави за Би-Би-Си Кеченг Фанг од кинескиот универзитет во Хонг Конг. Како прво, повеќето луѓе во Кина пристапуваат до WeChat преку паметни телефони, а не преку десктоп компјутери, поради релативно доцниот развој на интернетот во земјата.

„Што значи дека живеат во ѕидови со апликации, а не во отворена мрежа. Многу е полесно да се изгради „апликација за сè“ на паметни телефони отколку на компјутери“, вели Фанг.

Фанг, исто така, вели дека недостатокот на регулатива за конкуренција во Кина – што е различно од повеќето западни земји – им овозможува на апликацијата како WeChat ефикасно да ги блокира ривалските платформи, како што се шопинг платформата Taobao и видео апликацијата Douyin.

Може ли Маск да направи слична апликација да работи надвор од Кина? Можеби наскоро ќе дознаеме, експертите веруваат дека сето тоа би можело да зависи од дигиталните плаќања.

Кендра Шефер од фирмата за истражување на пазарната политика Trivium China вели дека Маск веќе препознал некои од клучните елементи кои помогнале WeChat да стане „клучен за секојдневниот живот“ во Кина, вклучително и интегрирање на социјалните медиуми со дигитални плаќања. Тоа би можело да биде „тајната состојка на супер апликација“, смета Шефер.

Едит Јеунг од инвестициската фирма Race Capital истакнува дека големата разлика помеѓу Кина и Западот е широкото прифаќање на технологијата за дигитално плаќање. Додека продавниците во Кина се законски обврзани да прифаќаат готовина, во пракса дигиталните плаќања се многу почести.

Таа разлика, вели таа, може да биде пречка за амбициите на Маск: „На западниот свет ќе му треба повеќе време да воведе општество без готовина или без кредитни картички“.