Скопје се сеќава – 60 години од катастрофалниот земјотрес

На 26 јули 1963 година во пет часот и 17 минути се случи катастрофалниот земјотрес во Скопје, со помали потреси до пет часот и 43 минути. Притоа, беа урнати 15.800 станови, а оштетени 28.000. Над 200 000 луѓе остана без покрив над главата.

По трагедијата на Скопје, Меѓународниот Црвен крст упати апел до сите национални организации да организираат исхрана за скопските деца. Интерпарламентарната унија упати препорака до сите парламенти и влади да помогнат во обновата на градот. Хуманитарните организации во многу земји пристапија кон собирање помош за Скопје.

Обединетите нации презедоа активности за плански и долгорочно да му се помогне на разурнатиот град.

На 23 септември 1963 година, 35 земји побараа Генералното собрание да стави на дневен ред од своето заседание точка за преземање мерки по повод земјотресот во Скопје. Подоцна, на 27 септември, Генералното собрание и даде приоритет на меѓународната акција за давање помош на Скопје.

На 14 октомври, Генералното собрание на Обединетите нации едногласно усвои Резолуција за давање помош на југословенската влада при реконструкцијата на Скопје, во која се изразува жалење по повод големата катастрофа. Во дебатата за давање помош на Скопје, Генералното собрание го ислуша излагањето на претставници од над 20 земји од сите континенти. Тој ден остана во аналите на Обединетите нации како ден на Скопје.

Шеесетгодишнината од катастрофалниот земјотрес во Скопје денеска ќе се одбележи со повеќе активности.

Владина делегација предводена од вицепремиереот за европски прашања, Бојан Маричиќ, во придружба на министерката за култура Бисера Костадиновска-Стојчевска и заменик-министерот за образование Агим Нухиу, ќе положи цвеќе пред споменикот на жртвите од земјотресот на гробиштата Бутел.

Преку проектот на Министерството за култура насловен „Скопје во пет и седумнаесет“ ќе се реализираат повеќе настани на неколку локации низ главниот град. Активностите во рамки на проектот почнаа синоќа во паркот „Ибни Пајко“, со концерт со македонски евергрин композиции и стихови посветени на Скопје.

Програмата денеска ќе продолжи во Музејот на современата уметност (МСУ) каде што ќе биде отворена дигиталната изложба „Подемот и падот на Скопје“ на Државниот архив, преку фотообјективот на Киро Георгиевски, вработен во Градското собрание во 1950-тите години. Изложбата во МСУ ќе може да се посети од 10 до 13 часот и од 15 до 17 часот.

Кон одбележувањето на 60-годишнината на скоскиот земјотрес ќе се приклучи и Кинотеката каде што од 18 часот ќе биде прикажан избор од кратки филмски журнали на „Филмски новости“ по повод земјотресот во Скопје. Филмовите прикажуваат автентични архивски снимки од урнатините на градот, а во нив е документирана и меѓународната помош.

Програмата „Скопје во пет и седумнаесет“ во исто време (20 часот) ќе се реализира и во Шалтер салата на Пошта и на зградата на Телекомуникацискиот центар, каде што креативниот тим на „Скопје лајт арт дистрикт“ ќе изведе аудиовизуелни инсталации со ласерска проекција и 3Д-мапирање како илустративен приказ на земјотресот и на обновата. Истовремено, на локации на Скопското кале и на високите кули во Карпош 1 и 2 ќе има визуелна проекција со 3Д-мапирање.

Во Музејот на Град Скопје, пак, кој е еден од највпечатливите потсетници за скопскиот земјотрес, ќе се одржи мултимедијалниот настан на Терапија –„Зборувај за Скопје“, кој содржи ликовни изложби, проекции на филмови, визуелна уметност и музичка програма, клупска музика, настан за урбаното и модерно Скопје. Изложбата ќе биде отворена денеска и во наредните два дена.

Во организација на Црвен крст, а под мотото „За Скопје со љубов“, денеска ќе се одвиваат неколку активности како цртање на мурал, интерактивна обука за справување со катастрофи, иницијатива за пишување на писма и телеграми, изложба на капацитетите на Нaционално друштво на Црвен крст и дружење со вработените и волонтерите на Црвениот крст.

Во Младинскиот културен центар пак, вечер ќе настапат скопските музички состави Педро Хорисонте, бендот Луфтанза и етно групата Баклава, која воедно ќе го промовира и своето најново издание насловено како „За Скопје со љубов”.

Во Галеријата на МКЦ е предвидена изложба на фотографии на Ристо Костовски, насловена „Попатни одблесоци”, а во галеријата 2 ќе биде отворена изложба на фотографии од збирките разгледници издадени од МАРХ Македонска архитектура од авторот на проектот Филип Конески со наслов „Бетонско Скопје”. Изложбата е поддржана и од Градот Скопје и Министерството за култура.

Дел од активностите, е и покренувањето на иницијатива за возобновување на муралот на Борко Лазески „Фреска за НОВ“ кој беше уништен во земјотресот во 1963 година.