Граѓаните на ЕУ сакаат единствен европски здравствен систем

„Создавањето единствен европски здравствен систем би значело еднакво здравје за сите и споделување информации и истражувања меѓу сите земји-членки“, изјави за HINA Матеја Лисак од Загреб.

Лисак е еден од 200-те граѓани по случаен избор од сите 27 земји-членки кои учествуваат на третиот панел за здравје, климатски промени и животна средина како дел од Конференцијата за иднината на Европа.

„Сите се стремат кон тоа, но моментално е во зародиш. Финансиската состојба и моменталната криза сега се во центарот на вниманието, така што ова е невозможно да се спроведе додека не се реши пандемската криза“, рече Лисак.

Таа додава дека некои експерти на почетокот на Конференцијата за иднината на Европа зборувале за можноста за воспоставување дигитални модели на Европската здравствена унија, што би била прва фаза од реализацијата на проектот.

„Една од идеите беше да се започне дигитално, а потоа да се продолжи со физичка имплементација, што во моментов, за жал, не е возможно“, посочува Лисак.

Друга тема што ги окупира граѓаните на Унијата е дестигматизацијата на менталните болести и нарушувања, што е проблем кој е присутен во цела Европска Унија и особено актуелен во услови на пандемија.

Според хрватскиот учесник, насобраните граѓани констатирале дека здравствените системи во Европа генерално се недоволно опремени за кризни ситуации.

„Ова е проблем не само во сегашната криза, туку и поинаку. Посебен проблем е недостатокот на специјалисти за ретки и тешки болести, експерти за ментално здравје и здравствени асистенти“, посочи Лисак.

Заштитата на животната средина треба да стане школски предмет

Покрај здравјето, овој панел е посветен на климатските промени и животната средина. Граѓаните повикуваат на промени на индивидуално ниво, но посочуваат дека клучна промена е сегашниот, неодржлив модел на производство и потрошувачка.

„Еколошкото образование треба да стане предмет во основните училишта“, вели Алена од Словенија.

Учесничката Сара рече дека „сегашниот економски модел ги наведува граѓаните да трошат премногу“ и додаде дека „неопходно е да се промовира промена на начинот на производство за да имаме поквалитетни, подолгорочни производи“.

Шпанецот Хесус верува дека едукацијата на потрошувачите е неопходна, „да знаат точно што купуваат и како влијаат на животната средина“.

Викендов онлајн се одржа вториот состанок од третиот панел европски граѓани, а повеќето учесници беа задоволни од досегашните дискусии. 60 отсто од нив се задоволни од постигнатите резултати, 26 отсто од нив се крајно задоволни.

Околу два отсто се незадоволни, меѓу кои и панелистката Вилма.

„Не сум задоволна од постигнатото, можеби затоа што сум загрижена. COP26 ни покажа каде одиме, сето тоа се празни приказни, треба да се запрашаме што навистина се случува“, рече Вилма.

Сепак, поголемиот дел од учесниците, 88 отсто од нив, би го реинвестирале своето време за да учествуваат во панелот.

Панелите се можност граѓаните да зборуваат за секојдневните проблеми

Панелот за здравје и клима последен пат ќе се состане во јануари во Варшава, за кога е планирано усвојување на препораките од граѓаните, а институциите на ЕУ ќе се произнесат за овие препораки напролет.

Лисак смета дека ваквите панели се можност граѓаните да зборуваат за нивните конкретни, секојдневни проблеми.

„Политичарите и моќните луѓе често се занимаваат со идеолошки и политички проблеми, а она што навистина ги мачи луѓето на крајот на денот се системските проблеми кои им го отежнуваат животот, како што се корупцијата во здравствената заштита или неможноста да пристапат до грижа за менталното здравје. социолошки разлики“, рече Лисак.

„Колективната доверба во владата е лоша и луѓето се дистанцираат едни од други поради партии, мислења и идеологии, наместо да се обединат околу создавање подобар живот за сите, без разлика на разликите“, заклучува хрватската панелистка.

Постои одреден скептицизам за целиот проект на Конференцијата за иднината на Европа, кој е замислен како платформа за активно учество на граѓаните во одлучувањето на ниво на ЕУ. Критичарите велат дека наводната „вклученост на граѓаните“ е всушност само „симулација на демократијата“.

Од друга страна, истражувањето спроведено од Ипсос во август покажа дека 70 отсто од испитаниците се незадоволни од начинот на кој ЕУ моментално функционира, што имплицира дека се потребни подобрувања и нови модели на работа.